Summary: The Pre-Aristotelian Formal Logic

Część I - Logika formalna przed Arystotelesem

  1. Wstęp
  2. Objaśnienia ważniejszych pojęć
  3. Wybrane dotychczasowe ujęcia przedarystotelesowej logiki formalnej
  4. Plan badań i metodologia
  5. Opis zgromadzonego materiału źródłowego
  6. Fragmenta praearistotelicorum — przykłady
  7. Analiza wyników
  8. Rozstrzygnięcia
  9. Bibliografia

Część II - Katalog przedarystotelesowych fragmentów logicznych

I. Fragmenta prearistotelicorum

  1. Układ pozycji katalogowej
  2. System przyjęty w formalizacji
  3. Reguły logiczne znalezione u prearystotelików
  4. Kanon pism prearystotelików
  5. Spis znalezionych fragmentów logicznych w pismach prearystotelików
  6. Katalog fragmentów logicznych znalezionych w pismach prearystotelików
  7. Dodatek 1.: fragmenty logiczne we fragmentach presokratyków
  8. Dodatek 2.: fragmenty logiczne w pismach pseudoplatońskich

II. Zależności statystyczne

Marek Jerzy. Minakowski, Prehistoria logiki formalnej

I. Fragmenta prearistotelicorum

6. Katalog fragmentów logicznych znalezionych w pismach prearystotelików

1. Antyfon, Tetralogia pierwsza I, 4–5

Mowa oskarżycielska w procesie o morderstwo. Dowód przez eliminację.

I, 4Οὔτε γὰρ κακούργους εἰκὸς ἀποκτεῖναι τὸν ἄνϑρωπον〉· οὐδεὶς γὰρ ἂν τὸν ἔσχατον κίνδυνον περὶ τῆς ψυχῆς κινδυνεύων ἑτοίμην καὶ κατειργασμένην τὴν ὠϕέλειαν ἀϕῆκεν· ἔχοντες γὰρ [ἂν] τὰ ἱμάτια ηὑρέϑησαν. οὐ μὴν οὐδὲ παροινήσας οὐδεὶς διέϕϑειρεν αὐτόν· ἐγιγνώσκετο γὰρ ἂν ὑπὸ τῶν συμποτῶν. οὐδὲ μὴν οὐδ' ἐκ λοιδορίας· οὐ γὰρ 〈ἂν〉 ἀωρὶ τῶν νυκτῶν οὐδ' ἐν ἐρημίᾳ ἐλοιδοροῦντο. οὐδὲ μὴν ἄλλου στοχαζόμενος ἔτυχε τούτου· οὐ γὰρ ἂν σὺν τῷ ἀκολούϑῳ διέϕϑειρεν αὐτόν.

5᾿Απολυομένης δὲ τῆς ὑποψίας ἁπάσης αὐτὸς ὁ ϑάνατος ἐξ ἐπιβουλῆς ἀποϑανόντα μηνύει αὐτόν.

1.

Οὔτε […] κακούργους εἰκὸς ἀποκτεῖναι τὸν ἄνϑρωπον (I, 4)

~ κακοῦργος ἀπέκτεινε

~ złodziej zabił

2., 3., R2.2.5

2.

οὐδεὶς […] ἂν τὸν ἔσχατον κίνδυνον περὶ τῆς ψυχῆς κινδυνεύων ἑτοίμην καὶ κατειργασμένην τὴν ὠϕέλειαν ἀϕῆκεν (I, 4)

κακοῦργος ἀπέκτεινε → κακοῦργος τὰ ἱμάτια ἔλαβε

złodziej zabił → złodziej zabrał płaszcze

Zał.

3.

ἔχοντες […] [ἂν] τὰ ἱμάτια ηὑρέϑησαν (I, 4)

~ κακοῦργος τὰ ἱμάτια ἔλαβε

~ złodziej zabrał płaszcze

Zał.

4.

οὐ […] οὐδὲ παροινήσας οὐδεὶς διέϕϑειρεν αὐτόν (I, 4)

~ παροινήσας ἀπέκτεινε

~ ktoś pijany zabił

5., 6., R2.2.5

5.

ἐγιγνώσκετο […] ἂν ὑπὸ τῶν συμποτῶν (I, 4)

παροινήσας ἀπέκτεινε → ἀποκτείνας γιγνώμενός ἐστιν

ktoś pijany zabił → zabójca jest znany

Zał.

[6.

~ ἀποκτείνας γιγνώμενός ἐστιν

~ zabójca jest znany

Fakt.]

7.

οὐδὲ […] οὐδ' ἐκ λοιδορίας (I, 4)

~ λοιδορούμενος ἀπέκτεινε

~ ktoś skłócony zabił

8., 9., R2.2.5

8.

οὐ […] 〈ἂν〉 ἀωρὶ τῶν νυκτῶν οὐδ' ἐν ἐρημίᾳ ἐλοιδοροῦντο (I, 4)

λοιδορούμενος ἀπέκτεινε → ἐν ἐρημίᾳ ἐλοιδοροῦντο

ktoś skłócony zabił → kłócono się samotnie w środku nocy

Zał.

[9.

~ ἐν ἐρημίᾳ ἐλοιδοροῦντο

~ kłócono się samotnie w środku nocy

Fakt]

10.

οὐδὲ […] ἄλλου στοχαζόμενος ἔτυχε τούτου (I, 4)

~ ἄλλου στοχαζόμενος ἀπέκτεινε

~ ktoś celujący w innego zabił

11., 12., R2.2.6

11.

οὐ […] ἂν σὺν τῷ ἀκολούϑῳ διέϕϑειρεν αὐτόν (I, 4)

ἄλλου στοχαζόμενος ἀπέκτεινε → ~ σὺν τῷ ἀκολούϑῳ διέϕϑειρεν

ktoś celujący w innego zabił → ~ zabito również sługę

Zał.

[12.

σὺν τῷ ἀκολούϑῳ διέϕϑειρεν

zabito również sługę

Fakt]

11.

᾿Απολυομένης […] τῆς ὑποψίας ἁπάσης (I, 5)

κακοῦργος ἀπέκτεινε ∨ παροινήσας ἀπέκτεινε ∨ λοιδορούμενος ἀπέκτεινε ∨ ἄλλου στοχαζόμενος ἀπέκτεινε ∨ κατηγορούμενος ἀπέκτεινε

złodziej zabił ∨ ktoś pijany zabił ∨ ktoś skłócony zabił ∨ ktoś celujący w innego zabił ∨ oskarżony zabił

Zał.

12.

᾿Απολυομένης […] τῆς ὑποψίας ἁπάσης αὐτὸς ὁ ϑάνατος ἐξ ἐπιβουλῆς ἀποϑανόντα μηνύει αὐτόν (I, 5)

κατηγορούμενος ἀπέκτεινε

oskarżony zabił

1., 4., 7., 10., 11., R2.5

(Loeb)

〈Malefactors are not likely to have murdered him,〉 as nobody who was exposing his life to a very grave risk would forgo the prize when it was securely within his grasp; and the victims were found still wearing their cloaks. Nor again did anyone in liquor kill him: the murderer's identity would be known to his boon-companions. Nor again was his death the result of a quarrel; they would not have been quarrelling at the dead of night or in a deserted spot. Nor did the criminal strike the dead man when intending to strike someone else; he would not in that case have killed master and slave together.

As all grounds for suspecting that the crime was unpremeditated are removed, it is clear from the circumstances of death themselves that the victim was deliberately murdered.


Prehistoria logiki formalnej to praca doktorska Marka Jerzego Minakowskiego, obroniona 5.11.1998 na Uniwersytecie Jagiellońskim (pod oryginalnym tytułem: Logika formalna przed Arystotelesem).
Przeniesiona z wersji oryginalnej (WordPerfect 6.1) do HTML w roku 2000, bez zmian w tekście (początkowo pod adresem ancientlogic.republika.pl, obecnie logika.minakowski.pl)
Licencja Creative Commons
Prehistoria logiki formalnej by Marek Jerzy Minakowski is licensed under a Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Unported License.