Summary: The Pre-Aristotelian Formal Logic

Część I - Logika formalna przed Arystotelesem

  1. Wstęp
  2. Objaśnienia ważniejszych pojęć
  3. Wybrane dotychczasowe ujęcia przedarystotelesowej logiki formalnej
  4. Plan badań i metodologia
  5. Opis zgromadzonego materiału źródłowego
  6. Fragmenta praearistotelicorum — przykłady
  7. Analiza wyników
  8. Rozstrzygnięcia
  9. Bibliografia

Część II - Katalog przedarystotelesowych fragmentów logicznych

I. Fragmenta prearistotelicorum

  1. Układ pozycji katalogowej
  2. System przyjęty w formalizacji
  3. Reguły logiczne znalezione u prearystotelików
  4. Kanon pism prearystotelików
  5. Spis znalezionych fragmentów logicznych w pismach prearystotelików
  6. Katalog fragmentów logicznych znalezionych w pismach prearystotelików
  7. Dodatek 1.: fragmenty logiczne we fragmentach presokratyków
  8. Dodatek 2.: fragmenty logiczne w pismach pseudoplatońskich

II. Zależności statystyczne

Marek Jerzy. Minakowski, Prehistoria logiki formalnej

I. Fragmenta prearistotelicorum

6. Katalog fragmentów logicznych znalezionych w pismach prearystotelików

109. Platon, Protagoras 333d4–6

Ciekawy przykład roli sylogistyki. Jest to rozumowanie przerwane; zirytowany Protagoras nie zamierza kontynuować dyskusji w ten sposób. Brak kontynuacji daje silny efekt retoryczny. Ściśle rzecz ujmując, przed protestem Protagorasa ma jeszcze miejsce krótka wymiana zdań, jakby przygotowująca następną przesłankę, ale słowo „radzić” („βουλεύεσϑαι”) do końca dialogu już się nie pojawia w żadnej formie.

Sokrates, Protagoras:

333d4δοκοῦσί τινές σοι σωϕρονεῖν ἀδικοῦντες;

῎Εστω, ἔϕη.

5Τὸ δὲ σωϕρονεῖν λέγεις εὖ ϕρονεῖν;

῎Εϕη.

Τὸ δ' εὖ 6ϕρονεῖν εὖ βουλεύεσϑαι, ὅτι ἀδικοῦσιν;

῎Εστω, ἔϕη.

1.

δοκοῦσί τινές σοι σωϕρονεῖν ἀδικοῦντες (333d4)

ἀδικοῦντες ∦ σωϕρονοῦντες

niesprawiedliwi ∦ postępujący rozważnie

Zał.

2.

Τὸ δὲ σωϕρονεῖν λέγεις εὖ ϕρονεῖν (333d5)

σωϕρονεῖν ⊆ εὖ ϕρονεῖν

postępować rozważnie ⊆ postępować z dobrym rozeznaniem

Zał.

3.

Τὸ δ' εὖ ϕρονεῖν εὖ βουλεύεσϑαι (333d5–6)

εὖ ϕρονεῖν ⊆ εὖ βουλεύεσϑαι

postępować z dobrym rozeznaniem ⊆ dobrze radzić

Zał.

(Regner)

Czy ci się wydaje, że niektórzy dopuszczający się niesprawiedliwości postępują rozważnie?

— Niech będzie — powiedział.

— Czy sądzisz, że postępować rozważnie to znaczy tyle, co postępować z dobrym rozeznaniem.

Zgodził się.

— Dobrze zaś rozeznawać to znaczy dobrze radzić, gdy postępują niesprawiedliwie

— Niech ci będzie — odpowiedział.

(Jowett)

You think that some men are temperate, and yet unjust?

Yes, he said; let that be admitted.

And temperance is good sense?

Yes.

And good sense is good counsel in doing injustice?

Granted.


Prehistoria logiki formalnej to praca doktorska Marka Jerzego Minakowskiego, obroniona 5.11.1998 na Uniwersytecie Jagiellońskim (pod oryginalnym tytułem: Logika formalna przed Arystotelesem).
Przeniesiona z wersji oryginalnej (WordPerfect 6.1) do HTML w roku 2000, bez zmian w tekście (początkowo pod adresem ancientlogic.republika.pl, obecnie logika.minakowski.pl)
Licencja Creative Commons
Prehistoria logiki formalnej by Marek Jerzy Minakowski is licensed under a Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Unported License.