Summary: The Pre-Aristotelian Formal Logic

Część I - Logika formalna przed Arystotelesem

  1. Wstęp
  2. Objaśnienia ważniejszych pojęć
  3. Wybrane dotychczasowe ujęcia przedarystotelesowej logiki formalnej
  4. Plan badań i metodologia
  5. Opis zgromadzonego materiału źródłowego
  6. Fragmenta praearistotelicorum — przykłady
  7. Analiza wyników
  8. Rozstrzygnięcia
  9. Bibliografia

Część II - Katalog przedarystotelesowych fragmentów logicznych

I. Fragmenta prearistotelicorum

  1. Układ pozycji katalogowej
  2. System przyjęty w formalizacji
  3. Reguły logiczne znalezione u prearystotelików
  4. Kanon pism prearystotelików
  5. Spis znalezionych fragmentów logicznych w pismach prearystotelików
  6. Katalog fragmentów logicznych znalezionych w pismach prearystotelików
  7. Dodatek 1.: fragmenty logiczne we fragmentach presokratyków
  8. Dodatek 2.: fragmenty logiczne w pismach pseudoplatońskich

II. Zależności statystyczne

Marek Jerzy. Minakowski, Prehistoria logiki formalnej

I. Fragmenta prearistotelicorum

6. Katalog fragmentów logicznych znalezionych w pismach prearystotelików

136. Platon, Ijon 542a2–b4

Ijon jest postawiony przed wyborem: albo posiada umiejętność, techne, zawartą w dziełach Homera i — ukrywając to — nie chce służyć ojczyźnie, albo też działa pod boskim natchnieniem.

Sokrates, Ijon:

[ΣΩ.] 542a2εἰ μὲν οὖν τεχνικὸς ὤν, ὅπερ νυνδὴ ἔλεγον, περὶ ῾Ομήρου 3ὑποσχόμενος ἐπιδείξειν ἐξαπατᾷς με, ἄδικος εἶ· εἰ δὲ μὴ 4τεχνικὸς εἶ, ἀλλὰ ϑείᾳ μοίρᾳ κατεχόμενος ἐξ ῾Ομήρου μηδὲν 5εἰδὼς πολλὰ καὶ καλὰ λέγεις περὶ τοῦ ποιητοῦ, ὥσπερ ἐγὼ 6εἶπον περὶ σοῦ, οὐδὲν ἀδικεῖς. ἑλοῦ οὖν πότερα βούλει 7νομίζεσϑαι ὑπὸ ἡμῶν ἄδικος ἀνὴρ εἶναι ἢ ϑεῖος.

b1ΙΩΝ. Πολὺ διαϕέρει, ὦ Σώκρατες· πολὺ γὰρ κάλλιον τὸ 2ϑεῖον νομίζεσϑαι.

3ΣΩ. Τοῦτο τοίνυν τὸ κάλλιον ὑπάρχει σοι παρ' ἡμῖν, ὦ 4῎Ιων, ϑεῖον εἶναι καὶ μὴ τεχνικὸν περὶ ῾Ομήρου ἐπαινέτην.

1.

εἰ […] τεχνικὸς ὤν (542a2) ἄδικος εἶ (542a3)

῎Ιων ⊆ τεχνικός → ῎Ιων ⊆ ἄδικος

Ion ⊆ technikos → Ion ⊆ zbrodniarz

Zał.

2.

εἰ […] εἶ […] ϑείᾳ μοίρᾳ κατεχόμενος (542a3–4) οὐδὲν ἀδικεῖς (542a6)

῎Ιων ⊆ ϑεῖος ἀνήρ → ῎Ιων ⊈ ἄδικος

Ion ⊆ mąż boski → Ion ⊈ zbrodniarz

Zał.

3.

ἑλοῦ οὖν πότερα βούλει νομίζεσϑαι ὑπὸ ἡμῶν ἄδικος ἀνὴρ εἶναι ἢ ϑεῖος (542a6–7)

῎Ιων ⊆ ἄδικος ⊻ ῎Ιων ⊆ ϑεῖος ἀνήρ

Ion ⊆ zbrodniarz ⊻ Ion ⊆ mąż boski

Zał.

4.

κάλλιον τὸ ϑεῖον νομίζεσϑαι (542b1–2)

῎Ιων ⊆ ϑεῖος ἀνήρ

Ion ⊆ mąż boski

Zał.

5.

ὑπάρχει σοι (542b3) ϑεῖον εἶναι καὶ μὴ τεχνικὸν (542b4)

῎Ιων ⊈ τεχνικός

Ion ⊈ technikos

1., 2., 4., R2.2.11

1., 3., 4., R2.9

(Witwicki)

[sokrates.] Więc jeżeli posiadasz tę sztukę, jak mówiłem przed chwilą i przyrzekłszy mi wywód o Homerze, teraz mnie w błąd wprowadzasz i robisz zawód, toś zbrodniarz. A jeżeli nie posiadasz sztuki, tylko z łaski bożej i z Homera czerpiąc natchnienie, mówisz wiele pięknych rzeczy o tym poecie, choć nic nie wiesz — jeśli jest tak, jak ja o tobie powiedziałem — to jesteś zupełnie niewinny. Wybieraj więc: co wolisz; za co cię mamy uważać: człowiek zbrodniarz, czy mąż boski?

ion. To jest wielka różnica, Sokratesie; znacznie piękniej uchodzić za boskiego.

sokrates. Więc też to piękniejsze należy ci się od nas, Ionie: boski jesteś i wolny od umiejętności wielbiciel Homera.

(Jowett)

[Soc.] And if you have art, then, as I was saying, in falsifying your promise that you would exhibit Homer, you are not dealing fairly with me. But if, as I believe, you have no art, but speak all these beautiful words about Homer unconsciously under his inspiring influence, then I acquit you of dishonesty, and shall only say that you are inspired. Which do you prefer to be thought, dishonest or inspired?

Ion. There is a great difference, Socrates, between the two alternatives; and inspiration is by far the nobler.

Soc. Then, Ion, I shall assume the nobler alternative; and attribute to you in your praises of Homer inspiration, and not art.


Prehistoria logiki formalnej to praca doktorska Marka Jerzego Minakowskiego, obroniona 5.11.1998 na Uniwersytecie Jagiellońskim (pod oryginalnym tytułem: Logika formalna przed Arystotelesem).
Przeniesiona z wersji oryginalnej (WordPerfect 6.1) do HTML w roku 2000, bez zmian w tekście (początkowo pod adresem ancientlogic.republika.pl, obecnie logika.minakowski.pl)
Licencja Creative Commons
Prehistoria logiki formalnej by Marek Jerzy Minakowski is licensed under a Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Unported License.