II. Zależności statystyczne

Marek Jerzy. Minakowski, Prehistoria logiki formalnej

I. Fragmenta prearistotelicorum

6. Katalog fragmentów logicznych znalezionych w pismach prearystotelików

15. Hipokrates, Sztuka V

Dowód istnienia sztuki (umiejętności) z istnienia błędów: jeżeli coś można zastosować niewłaściwie, to istnieje jakieś właściwe stosowanie, zgodne ze sztuką.

^Vκαὶ ἔστιν οὐδὲν ἧσσον τὰ ἁμαρτηϑέντα τῶν ὠϕελησάντων μαρτύρια τῇ τέχνῃ ἐς τὸ εἶναι· τὰ μὲν γὰρ ὠϕελήσαντα τῷ ὀρϑῶς προσενεχϑῆναι ὠϕέλησαν, τὰ δὲ βλάψαντα τῷ μηκέτι ὀρϑῶς προσενεχϑῆναι ἔβλαψαν. καίτοι ὅπου τό τε ὀρϑὸν καὶ τὸ μὴ ὀρϑὸν ὅρον ἔχει ἑκάτερον, πῶς τοῦτο οὐκ ἂν τέχνη εἴη; τοῦτο γὰρ ἔγωγέ ϕημι ἀτεχνίην εἶναι, ὅπου μήτε ὀρϑὸν ἔνι μηδὲν μήτε οὐκ ὀρϑόν· ὅπου δὲ τούτων ἔνεστιν ἑκάτερον, οὐκέτι ἂν τοῦτο ἔργον ἀτεχνίης εἴη.

1.

ἔστιν […] τὰ ἁμαρτηϑέντα […] μαρτύρια τῇ τέχνῃ ἐς τὸ εἶναι (V)

ἀμάρτημα ⊆ μαρτύριον τῇ τέχνῃ ἐς τὸ εἶναι

błąd ⊆ świadectwo istnienia sztuki

2., 3., 4., R1.1.1.3

[2.

ἀμάρτημα ⊆ βλάψαν

błąd ⊆ szkodliwe

Zał.]

3.

τὰ […] βλάψαντα τῷ μηκέτι ὀρϑῶς προσενεχϑῆναι ἔβλαψαν (V)

βλάψαν ⊆ μὴ ὀρϑῶς προσενεχϑέν

szkodliwe ⊆ niewłaściwie stosowane

Zał.

4.

καίτοι ὅπου τό τε ὀρϑὸν καὶ τὸ μὴ ὀρϑὸν ὅρον ἔχει ἑκάτερον, πῶς τοῦτο οὐκ ἂν τέχνη εἴη; (V)

μὴ ὀρϑῶς προσενεχϑέν ⊆ μαρτύριον τῇ τέχνῃ ἐς τὸ εἶναι

niewłaściwie stosowane ⊆ świadectwo istnienia sztuki

Zał.

(Loeb)

Again, mistakes, no less than benefits, witness to the existence of the art; for what benefited did so because correctly administered, and what harmed did so because incorrectly administered. Now where correctness and incorrectness each have a defined limit, surely there must be an art. For absence of art I take to be absence of correctness and of incorrectness; but where both are present art cannot be absent.