II. Zależności statystyczne

Marek Jerzy. Minakowski, Prehistoria logiki formalnej

I. Fragmenta prearistotelicorum

6. Katalog fragmentów logicznych znalezionych w pismach prearystotelików

159. Platon, Prawa IX 860d5–9

Niesprawiedliwi są takimi nie z własnej woli.

Ateńczyk (w rozmowie z Kleiniaszem):

^860d5ΑΘ. ῾Ως ὁ μὲν ἄδικός που κακός,

ὁ δὲ κακὸς ἄκων τοιοῦτος.

⁶ἀκουσίως δὲ ἑκούσιον οὐκ ἔχει πράττεσϑαί ποτε λόγον·

ἄκων ⁷οὖν ἐκείνῳ ϕαίνοιτ' ἂν ἀδικεῖν ὁ ἀδικῶν

τῷ τὴν ἀδικίαν ⁸ἀκοῦσιον τιϑεμέῳ,

καὶ δὴ καὶ νῦν ὁμολογητέον ἐμοί·

⁹σύμϕημι γὰρ ἄκοντας ἀδικεῖν πάντας.

1.

ὁ μὲν ἄδικός που κακός (860d5)

ἄδικος ⊆ κακός

niesprawiedliwy ⊆ zły

Zał.

2.

ὁ δὲ κακὸς ἄκων τοιοῦτος (860d5)

κακός ⊆ ἄκων

zły ⊆ niedobrowolny

Zał.

3.

ἄκων οὖν ἐκείνῳ ϕαίνοιτ' ἂν ἀδικεῖν ὁ ἀδικῶν (860d6–7)

ἄδικος ⊆ ἄκων

niesprawiedliwy ⊆ niedobrowolny

1., 2., R1.1.1.1

(Maykowska)

Ateńczyk Że każdy, kto się dopuszcza jakiejś niesprawiedliwości, jest złym człowiekiem,

ale że zły człowiek niedobrowolnie jest niesprawiedliwy.

Żeby zaś niedobrowolnie popełniać czyny dobrowolne, pomyśleć się nie daje.

Więc że niedobrowolne są niesprawiedliwe czyny niesprawiedliwego człowieka,

jasne być musi dla tego, kto uznał, że niesprawiedliwość jest czymś niedobrowolnym.

I ja też muszę teraz zgodzić się na to.

Przyznaję bowiem, że wszyscy, którzy popełniają czyny niesprawiedliwe, popełniają je niedobrowolnie.

(Jowett)

Ath. That the unjust man may be bad,

but that he is bad against his will.

Now that an action which is voluntary should be done involuntarily is a contradiction;

wherefore he who maintains that injustice is involuntary

will deem that the unjust does injustice involuntarily.

I too admit that all men do injustice involuntarily.