II. Zależności statystyczne

Marek Jerzy. Minakowski, Prehistoria logiki formalnej

I. Fragmenta prearistotelicorum

6. Katalog fragmentów logicznych znalezionych w pismach prearystotelików

16. Hipokrates, O naturze ludzkiej II

Hipokrates przeciwstawia się teoriom lekarskim tworzonym na wzór teorii fizjologów jońskich, mówiącym, że człowiek składa się wyłącznie z krwi, żółci lub flegmy. Zamiast tego uważa, że na człowieka składa się więcej elementów. Dowód jest podwójny.

^IIἐγὼ δέ ϕημι, εἰ ἓν ἦν ὥνϑρωπος, οὐδέποτ' ἂν ἤλγεεν· οὐδὲ γὰρ ἂν ἦν ὑϕ' ὅτου ἀλγήσειεν ἓν ἐών· εἰ δ' οὖν καὶ ἀλγήσειεν, ἀνάγκη καὶ τὸ ἰώμενον ἓν εἶναι· νῦν δὲ πολλά· πολλὰ γάρ ἐστιν ἐν τῷ σώματι ἐνεόντα, ἅ, ὅταν ὑπ' ἀλλήλων παρὰ ϕύσιν ϑερμαίνηταί τε καὶ ψύχηται, καὶ ξηραίνηται καὶ ὑγραίνηται, νούσους τίκτει· ὥστε πολλαὶ μὲν ἰδέαι τῶν νοσημάτων, πολλὴ δὲ καὶ ἡ ἴησις ἐστίν.

1.

εἰ ἓν ἦν ὥνϑρωπος, οὐδέποτ' ἂν ἤλγεεν (II)

ἄνϑρωπος ⊆ ἕν → ἄνϑρωπος ∥ ἀλγῶν

człowiek ⊆ jedno → człowiek ∥ cierpiący

2., R3.4.8

2.

οὐδὲ […] ἂν ἦν ὑϕ' ὅτου ἀλγήσειεν ἓν ἐών (II)

ἕν ∥ ἀλγῶν

jedno ∥ cierpiący

Zał.

[3.

ἄνϑρωπος ∦ ἀλγῶν

człowiek ∦ cierpiący

Fakt]

4.

πολλὰ […] ἐστιν ἐν τῷ σώματι ἐνεόντα (II)

ἄνϑρωπος ⊈ ἕν

człowiek ⊈ jedno

1., 3., R2.2.6

5.

εἰ […] καὶ ἀλγήσειεν, ἀνάγκη καὶ τὸ ἰώμενον ἓν εἶναι (II)

ἄνϑρωπος ∦ ἕν → ἰώμενον ∦ ἕν

człowiek ∦ jedno → lekarstwo ∦ jedno

Zał.

6.

νῦν δὲ πολλά (II)

ἰώμενον ∥ ἕν

lekarstwo ∥ jedno

Fakt

7.

πολλὰ […] ἐστιν ἐν τῷ σώματι ἐνεόντα (II)

ἄνϑρωπος ∥ ἕν

człowiek ∥ jedno

5., 6., R2.2.5

(Loeb)

… but I hold that if man were a unity he would never feel pain, as there would be nothing from which a unity could suffer pain. And even if he were to suffer, the cure too would have to be one. But as a matter of fact cures are many. For in the body are many constituents, which, by heating, by cooling, by drying or by wetting one another contrary to nature, engender diseases; so that both the forms of diseases are many and the healing of them is manifold.