Summary: The Pre-Aristotelian Formal Logic

Część I - Logika formalna przed Arystotelesem

  1. Wstęp
  2. Objaśnienia ważniejszych pojęć
  3. Wybrane dotychczasowe ujęcia przedarystotelesowej logiki formalnej
  4. Plan badań i metodologia
  5. Opis zgromadzonego materiału źródłowego
  6. Fragmenta praearistotelicorum — przykłady
  7. Analiza wyników
  8. Rozstrzygnięcia
  9. Bibliografia

Część II - Katalog przedarystotelesowych fragmentów logicznych

I. Fragmenta prearistotelicorum

  1. Układ pozycji katalogowej
  2. System przyjęty w formalizacji
  3. Reguły logiczne znalezione u prearystotelików
  4. Kanon pism prearystotelików
  5. Spis znalezionych fragmentów logicznych w pismach prearystotelików
  6. Katalog fragmentów logicznych znalezionych w pismach prearystotelików
  7. Dodatek 1.: fragmenty logiczne we fragmentach presokratyków
  8. Dodatek 2.: fragmenty logiczne w pismach pseudoplatońskich

II. Zależności statystyczne

Marek Jerzy. Minakowski, Prehistoria logiki formalnej

I. Fragmenta prearistotelicorum

6. Katalog fragmentów logicznych znalezionych w pismach prearystotelików

23. Ksenofont, Wspomnienia o Sokratesie IV, 6,8

Sokrates dowodzi Eutydemowi, że dobro, podobnie jak pożytek, jest pojęciem relatywnym.

IV, VI, 8῏Αρ' οὒν, ὦ Εὐϑύδημε, καὶ τἀγαϑὸν οὕτω ζητητέον ἐστί;

Πῶς; ἔϕη.

Δοκεῖ σοι τὸ αὐτὸ πᾶσιν ὠϕέλιμον εἶναι;

Οὐκ ἔμοιγε.

Τί δέ; τὸ ἄλλῳ ὠϕέλιμον οὐ δοκεῖ σοι ἐνίοτε ἄλλῳ βλαβερὸν εἶναι;

Καὶ μάλα, ἔϕη.

῎Αλλο δ' ἄν τι ϕαίης ἀγαϑὸν εἶναι ἢ τὸ ὠϕέλιμον;

Οὐκ ἔγωγ', ἔϕη.

Τὸ ἄρα ὠϕέλιμον ἀγαϑόν ἐστιν ὅτῳ ἂν ὠϕέλιμον ᾖ;

Δοκεῖ μοι, ἔϕη.

1.

τὸ ἄλλῳ ὠϕέλιμον οὐ δοκεῖ σοι ἐνίοτε ἄλλῳ βλαβερὸν εἶναι (IV, 6,8)

ὠϕέλιμον ⊆ ἄλλῳ, ἄλλῳ οὔ

pożyteczne ⊆ pojęcie relatywne

Zał.

2.

Οὐκ (IV, 6,8) ἄλλο δ' ἄν τι ϕαίης ἀγαϑὸν εἶναι ἢ τὸ ὠϕέλιμον (IV, 6,8)

ἀγαϑὸν ⊆ ὠϕέλιμον

dobro ⊆ pożyteczne

Zał.

3.

Τὸ ἄρα ὠϕέλιμον ἀγαϑόν ἐστιν ὅτῳ ἂν ὠϕέλιμον ᾖ (IV, 6,8)

ἀγαϑὸν ⊆ ἄλλῳ, ἄλλῳ οὔ

dobro ⊆ pojęcie relatywne

1., 2., R1.1.1.2

(Joachimowicz)

— Nie sądzisz, Eutydemie, że w taki sam sposób należy roztrząsać pojęcie dobra?

— To znaczy, w jaki sposób? — zapytał Eutydem.

— Wydaje ci się, że to samo dla wszystkich jest pożyteczne?

— Nic podobnego — zaprzeczył Eutydem.

— Więc chyba sądzisz, że to, co dla jednego jest pożyteczne, dla drugiego bywa szkodliwe?

— Tak właśnie sądzę.

— Może skłonny byłbyś powiedzieć, że co innego jest dobro, a co innego to, co jest pożyteczne?

— Nigdy w świecie.

— Zatem to, co jest pożyteczne, zarazem jest dobre, o ile dla kogoś jest pożyteczne?

— Tak mi się zdaje.


Prehistoria logiki formalnej to praca doktorska Marka Jerzego Minakowskiego, obroniona 5.11.1998 na Uniwersytecie Jagiellońskim (pod oryginalnym tytułem: Logika formalna przed Arystotelesem).
Przeniesiona z wersji oryginalnej (WordPerfect 6.1) do HTML w roku 2000, bez zmian w tekście (początkowo pod adresem ancientlogic.republika.pl, obecnie logika.minakowski.pl)
Licencja Creative Commons
Prehistoria logiki formalnej by Marek Jerzy Minakowski is licensed under a Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Unported License.