II. Zależności statystyczne

Marek Jerzy. Minakowski, Prehistoria logiki formalnej

I. Fragmenta prearistotelicorum

6. Katalog fragmentów logicznych znalezionych w pismach prearystotelików

23. Ksenofont, Wspomnienia o Sokratesie IV, 6,8

Sokrates dowodzi Eutydemowi, że dobro, podobnie jak pożytek, jest pojęciem relatywnym.

^{IV, VI, 8}῏Αρ' οὒν, ὦ Εὐϑύδημε, καὶ τἀγαϑὸν οὕτω ζητητέον ἐστί;

Πῶς; ἔϕη.

Δοκεῖ σοι τὸ αὐτὸ πᾶσιν ὠϕέλιμον εἶναι;

Οὐκ ἔμοιγε.

Τί δέ; τὸ ἄλλῳ ὠϕέλιμον οὐ δοκεῖ σοι ἐνίοτε ἄλλῳ βλαβερὸν εἶναι;

Καὶ μάλα, ἔϕη.

῎Αλλο δ' ἄν τι ϕαίης ἀγαϑὸν εἶναι ἢ τὸ ὠϕέλιμον;

Οὐκ ἔγωγ', ἔϕη.

Τὸ ἄρα ὠϕέλιμον ἀγαϑόν ἐστιν ὅτῳ ἂν ὠϕέλιμον ᾖ;

Δοκεῖ μοι, ἔϕη.

1.

τὸ ἄλλῳ ὠϕέλιμον οὐ δοκεῖ σοι ἐνίοτε ἄλλῳ βλαβερὸν εἶναι (IV, 6,8)

ὠϕέλιμον ⊆ ἄλλῳ, ἄλλῳ οὔ

pożyteczne ⊆ pojęcie relatywne

Zał.

2.

Οὐκ (IV, 6,8) ἄλλο δ' ἄν τι ϕαίης ἀγαϑὸν εἶναι ἢ τὸ ὠϕέλιμον (IV, 6,8)

ἀγαϑὸν ⊆ ὠϕέλιμον

dobro ⊆ pożyteczne

Zał.

3.

Τὸ ἄρα ὠϕέλιμον ἀγαϑόν ἐστιν ὅτῳ ἂν ὠϕέλιμον ᾖ (IV, 6,8)

ἀγαϑὸν ⊆ ἄλλῳ, ἄλλῳ οὔ

dobro ⊆ pojęcie relatywne

1., 2., R1.1.1.2

(Joachimowicz)

— Nie sądzisz, Eutydemie, że w taki sam sposób należy roztrząsać pojęcie dobra?

— To znaczy, w jaki sposób? — zapytał Eutydem.

— Wydaje ci się, że to samo dla wszystkich jest pożyteczne?

— Nic podobnego — zaprzeczył Eutydem.

— Więc chyba sądzisz, że to, co dla jednego jest pożyteczne, dla drugiego bywa szkodliwe?

— Tak właśnie sądzę.

— Może skłonny byłbyś powiedzieć, że co innego jest dobro, a co innego to, co jest pożyteczne?

— Nigdy w świecie.

— Zatem to, co jest pożyteczne, zarazem jest dobre, o ile dla kogoś jest pożyteczne?

— Tak mi się zdaje.