II. Zależności statystyczne

Marek Jerzy. Minakowski, Prehistoria logiki formalnej

I. Fragmenta prearistotelicorum

6. Katalog fragmentów logicznych znalezionych w pismach prearystotelików

33. Platon, Eutyfron 10d12–e8

Eutyfron, poproszony przez Sokratesa o definicję świętości (ὅσιον), odpowiada (6e10), że jest tym, co miłe bogom (τοῖς ϑεοῖς προσϕιλὲς), lub krócej bogumiłe (ϑεοϕιλές)

Sokrates wykazuje, że podobanie się bogom i świętość to dwie różne rzeczy, pierwsze jest skutkiem pewnej czynności bogów (tzn. lubienia przez nich), a drugie jej przyczyną.

Sokrates, Eutyfron:

^10d12ΣΩ. Οὐκ ἄρα τὸ ϑεοϕιλὲς ὅσιόν ἐστιν, ὦ Εὐϑύϕρων, οὐδὲ ¹³τὸ ὅσιον ϑεοϕιλές, ὡς σὺ λέγεις, ἀλλ' ἕτερον τοῦτο τούτου.

^e1ΕΥΘ. Πῶς δή, ὦ Σώκρατες;

²ΣΩ. ῞Οτι ὁμολογοῦμεν τὸ μὲν ὅσιον διὰ τοῦτο ϕιλεῖσϑαι, ³ὅτι ὅσιόν ἐστιν, ἀλλ' οὐ διότι ϕιλεῖται ὅσιον εἶναι· ἦ γάρ;

⁴ΕΥΘ. Ναί.

⁵ΣΩ. Τὸ δέ γε ϑεοϕιλὲς ὅτι ϕιλεῖται ὑπὸ ϑεῶν, αὐτῷ ⁶τούτῳ τῷ ϕιλεῖσϑαι ϑεοϕιλὲς εἶναι, ἀλλ' οὐχ ὅτι ϑεοϕιλές, ⁷διὰ τοῦτο ϕιλεῖσϑαι.

⁸ΕΥΘ. ᾿Αληϑῆ λέγεις.

1.

οὐκ […] τὸ ϑεοϕιλὲς ὅσιόν ἐστιν (10d12)

ϑεοϕιλὲς ∥ ὅσιόν

bogumiłe ∥ święte

3., 4., R1.2.4.6

2.

οὐδὲ τὸ ὅσιον ϑεοϕιλές (10d12–13)

ὅσιόν ∥ ϑεοϕιλὲς

święte ∥ bogumiłe

3., 4., R1.2.4.4

3.

τὸ […] ὅσιον […] οὐ διότι ϕιλεῖται ὅσιον εἶναι (10e2–3)

ὅσιον ∥ ἐκ τοῦ ὁρίζεσϑαι ϕιλούμενον ὑπὸ ϑεῶν

święte ∥ z definicji lubiane przez bogów

Zał.

4.

Τὸ […] ϑεοϕιλὲς ὅτι ϕιλεῖται ὑπὸ ϑεῶν, αὐτῷ τούτῳ τῷ ϕιλεῖσϑαι ϑεοϕιλὲς εἶναι (10e5–6)

ϑεοϕιλὲς ⊆ ἐκ τοῦ ὁρίζεσϑαι ϕιλούμενον ὑπὸ ϑεῶν

bogumiłe ⊆ z definicji lubiane przez bogów

Zał.

(Witwicki)

sokrates. Zatem to, co miłe bogom, nie jest to, co zbożne, ani to, co zbożne, miłe bogom, jak ty mówisz, ale jedno co innego i drugie co innego.

eutyfron. Jakim sposobem, Sokratesie?

sokrates. Bośmy się zgodzili, że bogowie dlatego lubią to, co zbożne, że ono jest zbożne, a nie ono jest zbożne dlatego, że je lubią. No nie?

eutyfron. Tak.

sokrates. A to, co miłe bogom, to dlatego, że je bogowie lubią, jest bogom miłe, a nie dlatego je bogowie lubią, że im jest miłe?

eutyfron. Prawdę mówisz.

(Jowett)

Soc. Then that which is dear to the gods, Euthyphro, is not holy, nor is that which is holy loved of God, as you affirm; but they are two different things.

Euth. How do you mean, Socrates?

Soc. I mean to say that the holy has been acknowledge by us to be loved of God because it is holy, not to be holy because it is loved.

Euth. Yes.

Soc. But that which is dear to the gods is dear to them because it is loved by them, not loved by them because it is dear to them.

Euth. True.