II. Zależności statystyczne

Marek Jerzy. Minakowski, Prehistoria logiki formalnej

I. Fragmenta prearistotelicorum

6. Katalog fragmentów logicznych znalezionych w pismach prearystotelików

34. Platon, Fedon 75b4–c6

Fedon referuje ostatni dzień z życia Sokratesa. Sokrates wykłada uczniom swą teorię anamnezy.

Sokrates, Simmias z Teb:

^75b4Πρὸ τοῦ ἄρα ἄρξασϑαι ἡμᾶς ὁρᾶν καὶ ἀκούειν καὶ τἆλλα ⁵αἰσϑάνεσϑαι τυχεῖν ἔδει που εἰληϕότας ἐπιστήμην αὐτοῦ ⁶τοῦ ἴσου ὅτι ἔστιν, εἰ ἐμέλλομεν τὰ ἐκ τῶν αἰσϑήσεων ἴσα ⁷ἐκεῖσε ἀνοίσειν, ὅτι προϑυμεῖται μὲν πάντα τοιαῦτ' εἶναι οἷον ⁸ἐκεῖνο, ἔστιν δὲ αὐτοῦ ϕαυλότερα.

⁹᾿Ανάγκη ἐκ τῶν προειρημένων, ὦ Σώκρατες.

¹⁰Οὐκοῦν γενόμενοι εὐϑὺς ἑωρῶμέν τε καὶ ἠκούομεν καὶ τὰς ¹¹ἄλλας αἰσϑήσεις εἴχομεν;

¹²Πάνυ γε.

^c1῎Εδει δέ γε, ϕαμέν, πρὸ τούτων τὴν τοῦ ἴσου ἐπιστήμην εἰληϕέναι;

²Ναί.

³Πρὶν γενέσϑαι ἄρα, ὡς ἔοικεν, ἀνάγκη ἡμῖν αὐτὴν εἰλη⁴ϕέναι.

⁵῎Εοικεν.

1.

πρὸ τοῦ ἄρξασϑαι ἡμᾶς ὁρᾶν (75b4) τυχεῖν ἔδει εἰληϕότας ἐπιστήμην (75b5)

ἕξις ἐπιστήμην ⊆ πρὸ τοῦ ἄρξασϑαι ὁρᾶν κτλ.

posiadanie wiedzy ⊆ przed uzyskaniem wzroku etc.

Zał.

2.

γενόμενοι εὐϑὺς ἑωρῶμέν (75b10)

πρὸ τοῦ ἄρξασϑαι ὁρᾶν κτλ. ⊆ πρὶν γενέσϑαι

przed uzyskaniem wzroku etc. ⊆ przed urodzeniem

Zał.

3.

πρὶν γενέσϑαι […] ἀνάγκη ἡμῖν (75c3) τὴν ἐπιστήμην (75c1) εἰληϕέναι (75c4–5)

ἕξις ἐπιστήμην ⊆ πρὶν γενέσϑαι

posiadanie wiedzy ⊆ przed urodzeniem

1., 2., R1.1.1.1

(Legutko)

„Może więc zanim zaczęliśmy widzieć, słyszeć i używać innych zmysłów, musieliśmy jakoś zdobyć wiedzę o tym, czym jest sama równość, skoro do niej staraliśmy się odnosić owe równości wywiedzione z wrażeń zmysłowych [wyobrażając sobie], że pragną być do niej podobne, choć są od niej gorsze”.

„Tak wynikać musi z tego, cośmy wcześniej powiedzieli, Sokratesie”.

„A zatem zaraz po urodzeniu widzieliśmy, słyszeliśmy i mieliśmy inne doznania zmysłowe?”

„Istotnie”.

„Powiemy więc, że wiedzę o równości musieliśmy zdobyć przed tymi doznaniami?”

„Tak”.

„Musieliśmy przeto, jak się wydaje, być w jej posiadaniu, zanim urodziliśmy się?”

„Ano, tak się wydaje”.

(Jowett)

Then before we began to see or hear or perceive in any way, we must have had a knowledge of absolute equality, or we could not have referred to that the equals which are derived from the senses — for to that they all aspire, and of that they fall short?

That, Socrates, is certainly to be inferred from the previous statements.

And did we not see and hear and acquire our other senses as soon as we were born?

Certainly.

Then we must have acquired the knowledge of the ideal equal at some time previous to this?

Yes.

That is to say, before we were born, I suppose?

True.