Summary: The Pre-Aristotelian Formal Logic

Część I - Logika formalna przed Arystotelesem

  1. Wstęp
  2. Objaśnienia ważniejszych pojęć
  3. Wybrane dotychczasowe ujęcia przedarystotelesowej logiki formalnej
  4. Plan badań i metodologia
  5. Opis zgromadzonego materiału źródłowego
  6. Fragmenta praearistotelicorum — przykłady
  7. Analiza wyników
  8. Rozstrzygnięcia
  9. Bibliografia

Część II - Katalog przedarystotelesowych fragmentów logicznych

I. Fragmenta prearistotelicorum

  1. Układ pozycji katalogowej
  2. System przyjęty w formalizacji
  3. Reguły logiczne znalezione u prearystotelików
  4. Kanon pism prearystotelików
  5. Spis znalezionych fragmentów logicznych w pismach prearystotelików
  6. Katalog fragmentów logicznych znalezionych w pismach prearystotelików
  7. Dodatek 1.: fragmenty logiczne we fragmentach presokratyków
  8. Dodatek 2.: fragmenty logiczne w pismach pseudoplatońskich

II. Zależności statystyczne

Marek Jerzy. Minakowski, Prehistoria logiki formalnej

I. Fragmenta prearistotelicorum

6. Katalog fragmentów logicznych znalezionych w pismach prearystotelików

61. Platon, Parmenides 153b1–7

Jedno jest pierwszą liczbą, jest więc najstarczym bytem.

Parmenides, Arystoteles:

153b1Πάντων ἄρα τὸ ἓν πρῶτον 2γέγονε τῶν ἀριϑμὸν ἐχόντων· ἔχει δὲ καὶ τἆλλα πάντα 3ἀριϑμόν, εἴπερ ἄλλα καὶ μὴ ἄλλο ἐστίν.

῎Εχει γάρ.

4Πρῶτον δέ γε οἶμαι γεγονὸς πρότερον γέγονε, τὰ δὲ ἄλλα 5ὕστερον, τὰ δ' ὕστερον γεγονότα νεώτερα τοῦ πρότερον 6γεγονότος· καὶ οὕτως ἂν εἴη τἆλλα νεώτερα τοῦ ἑνός, τὸ δὲ 7ἓν πρεσβύτερον τῶν ἄλλων.

Εἴη γὰρ ἄν.

1.

τὸ ἓν πρῶτον γέγονε (153b1–2)

ἕν ⊆ πρῶτον

Jedno ⊆ pierwsze

Zał.

2.

Πρῶτον […] γεγονὸς πρότερον γέγονε (153b4)

πρῶτον ⊆ πρότερον

pierwsze ⊆ wcześniejsze

Zał.

3.

τὰ […] ὕστερον γεγονότα νεώτερα τοῦ πρότερον γεγονότος (153b5–6)

πρότερον ⊆ πρεσβύτερον

wcześniejsze ⊆ starsze

Zał.

4.

τὸ […] ἓν πρεσβύτερον (153b6–7)

ἕν ⊆ πρεσβύτερον

Jedno ⊆ starsze

1., 2., 3., R1.1.1.3

(Witwicki)

— Zatem, ze wszystkiego, co ma liczbę w sobie, Jedno powstało najpierwej. Wszystkie inne rzeczy też mają swoją liczbę, skoro są inne, a nie są czymś innym.

— No mają.

— To, co pierwsze, więc powstało najpierw, a inne potem. A co później powstało, to młodsze od tego, co powstało pierwej. I w ten sposób inne rzeczy muszą być młodsze od Jednego, a Jedno starsze od innych rzeczy.

— Może być, że jest.

(Jowett)

Then the one of all things that have number is the first to come into being; but all other things have also number, being plural and not singular.

They have.

And since it came into being first it must be supposed to have come into being prior to the others, and the others later; and the things which came into being later, are younger than that which preceded them? And so the other things will be younger than the one, and the one older than other things?

True.


Prehistoria logiki formalnej to praca doktorska Marka Jerzego Minakowskiego, obroniona 5.11.1998 na Uniwersytecie Jagiellońskim (pod oryginalnym tytułem: Logika formalna przed Arystotelesem).
Przeniesiona z wersji oryginalnej (WordPerfect 6.1) do HTML w roku 2000, bez zmian w tekście (początkowo pod adresem ancientlogic.republika.pl, obecnie logika.minakowski.pl)
Licencja Creative Commons
Prehistoria logiki formalnej by Marek Jerzy Minakowski is licensed under a Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Unported License.