II. Zależności statystyczne

Marek Jerzy. Minakowski, Prehistoria logiki formalnej

I. Fragmenta prearistotelicorum

6. Katalog fragmentów logicznych znalezionych w pismach prearystotelików

77. Platon, Alkibiades I 133c18–24 & 133e4–134b3

Jeżeli rozwaga to „poznać samego siebie”, to nierozważni są nieszczęśliwi.

Sokrates, Alkibiades:

^133c18ΣΩ. Τὸ δὲ γιγνώσκειν αὑτὸν ὡμολογοῦμεν σωϕροσύνην ¹⁹εἶναι;

²⁰ΑΛ. Πάνυ γε.

²¹ΣΩ. ῏Αρ' οὖν μὴ γιγνώσκοντες ἡμᾶς αὐτοὺς μηδὲ σώ²²ϕρονες ὄντες δυναίμεϑ' ἂν εἰδέναι τὰ ἡμέτερα αὐτῶν κακά ²³τε καὶ ἀγαϑά;

²⁴ΑΛ. Καὶ πῶς ἂν τοῦτο γένοιτο, ὦ Σώκρατες;

[…]

^e4ΣΩ. ῞Οστις δὲ τὰ αὑτοῦ ἀγνοεῖ, καὶ τὰ τῶν ἄλλων που ⁵ἂν ἀγνοοῖ κατὰ ταὐτά.

⁶ΑΛ. Τί μήν;

⁷ΣΩ. Οὐκοῦν εἰ τὰ τῶν ἄλλων, καὶ τὰ τῶν πόλεων ἀγνοήσει.

⁸ΑΛ. ᾿Ανάγκη.

⁹ΣΩ. Οὐκ ἄρ' ἂν γένοιτο ὁ τοιοῦτος ἀνὴρ πολιτικός.

¹⁰ΑΛ. Οὐ δῆτα.

¹¹ΣΩ. Οὐ μὴν οὐδ' οἰκονομικός γε.

^134a1ΑΛ. Οὐ δῆτα.

²ΣΩ. Οὐδέ γε εἴσεται ὅτι πράττει.

³ΑΛ. Οὐ γὰρ οὖν.

⁴ΣΩ. ῾Ο δὲ μὴ εἰδὼς οὐχ ἁμαρτήσεται;

⁵ΑΛ. Πάνυ γε.

⁶ΣΩ. ᾿Εξαμαρτάνων δὲ οὐ κακῶς πράξει ἰδίᾳ τε καὶ ⁷δημοσίᾳ;

⁸ΑΛ. Πῶς δ'οὔ;

⁹ΣΩ. Κακῶς δὲ πράττων οὐκ ἄϑλιος;

¹⁰ΑΛ. Σϕόδρα γε.

¹¹ΣΩ. Τί δ' οἷς οὗτος πράττει;

¹²ΑΛ. Καὶ οὗτοι.

¹³ΣΩ. Οὐκ ἄρα οἷόν τε, ἐὰν μή τις σώϕρων καὶ ἀγαϑὸς ᾖ, ¹⁴εὐδαίμονα εἶναι.

^b1ΑΛ. Οὐχ οἷόν τε.

²ΣΩ. Οἱ ἄρα κακοὶ τῶν ἀωϑρώπων ἄϑλιοι.

³ΑΛ. Σϕόδρα γε.

1.

μὴ γιγνώσκοντες ἡμᾶς αὐτοὺς μηδὲ σώϕρονες ὄντες (133c21–22)

μὴ σώϕρονες ⊆ μὴ γιγνώσκοντες σϕεῖς αὐτούς

nierozważni ⊆ niepoznający samych siebie

Zał.

2.

μὴ γιγνώσκοντες ἡμᾶς αὐτοὺς […] [οὐκ] δυναίμεϑ' ἂν εἰδέναι τὰ ἡμέτερα αὐτῶν (133c21–22)

μὴ γιγνώσκοντες σϕεῖς αὐτούς ⊆ μὴ εἰδότες τὰ σϕῶν αὐτῶν

niepoznający samych siebie ⊆ nieznający się na własnych sprawach

Zał.

3.

῞Οστις δὲ τὰ αὑτοῦ ἀγνοεῖ, καὶ τὰ τῶν ἄλλων που ἂν ἀγνοοῖ κατὰ ταὐτά (133e4–5)

μὴ εἰδότες τὰ σϕῶν αὐτῶν ⊆ μὴ εἰδότες τὰ τῶν ἄλλων

nie znający się na własnych sprawach ⊆ nie znający się na sprawach innych

Zał.

4.

Οὐκοῦν εἰ τὰ τῶν ἄλλων, καὶ τὰ τῶν πόλεων ἀγνοήσει (133e7)

μὴ εἰδότες τὰ τῶν ἄλλων ⊆ ἀγνούντες τὰ τῶν πόλεων

nie znający się na sprawach innych ⊆ nie znający się na sprawach państwowych

Zał.

5.

Οὐκ ἄρ' ἂν γένοιτο ὁ τοιοῦτος ἀνὴρ πολιτικός (133e9) οὐ μὴν οὐδ' οἰκονομικός γε (133e11)

[ἀγνούντες τὰ τῶν πόλεων] ⊆ μὴ ὄντες ἄνδρες πολιτικοὶ μὴδ' οἰκονομικοί

[nie znający się na sprawach państwowych] ⊆ nie będący politykami ani gospodarzami

Zał.

6.

Οὐδέ γε εἴσεται ὅτι πράττει (134a2)

[μὴ ὄντες ἄνδρες πολιτικοὶ μὴδ' οἰκονομικοί] ⊆ μὴ εἰδότες ὅτι πράττουσι

[nie będący politykami ani gospodarzami] ⊆ nie znający się na tym, co robią

Zał.

7.

῾Ο δὲ μὴ εἰδὼς […] ἁμαρτήσεται (134a4)

μὴ εἰδότες ὅτι πράττουσι ⊆ ἁμαρτανόμενοι

nie znający się na tym, co robią ⊆ błądzący

Zał.

8.

᾿Εξαμαρτάνων […] κακῶς πράξει (134a6)

ἁμαρτανόμενοι ⊆ κακῶς πράττοντες

błądzący ⊆ wyrządzający zło

Zał.

9.

Κακῶς δὲ πράττων […] ἄϑλιος (134a9)

κακῶς πράττοντες ⊆ ἄϑλιοι

wyrządzający zło ⊆ nieszczęśliwi

Zał.

10.

Οὐκ ἄρα οἷόν τε, ἐὰν μή τις σώϕρων καὶ ἀγαϑὸς ᾖ, εὐδαίμονα εἶναι (134a13–14)

μὴ σώϕρονες ⊆ ἄϑλιοι

nierozważni ⊆ nieszczęśliwi

1., 2., 3., 4., 5., 6., 7., 8., 9., R1.1.1.12

(Regner)

Sokrates: Zaś poznać samego siebie jest — jakeśmy uzgodnili — rozwagą.

Alkibiades: Tak jest.

Sokrates: Czy jednak, nie poznając siebie samych ani nie będąc rozważni, jesteśmy władni poznać te rzeczy, które są naszym udziałem, czy to złe, czy dobre?

Alkibiades: Jak by się to mogło stać, Sokratesie?

[…]

Sokrates: Ten zaś, kto by się nie znał na własnych sprawach, tym samym nie znałby się również na sprawach innych.

Alkibiades: Z pewnością.

Sokrates: Jeżeliby się zaś nie znał na sprawach innych, to by się nie znał również na sprawach państwowych.

Alkibiades: Koniecznie.

Sokrates: Taki więc nie byłby mężem stanu.

Alkibiades: Wcale nie.

Sokrates: Nie byłby też dobrym gospodarzem.

Alkibiades: Również nie.

Sokrates: Aniby się nie znał na tym, co robi.

Alkibiades: Oczywiście.

Sokrates: Czyby zaś, nie znając się, nie błądził?

Alkibiades: Z pewnością.

Sokrates: A czy ten, kto błądzi, nie wyrządza zła w życiu prywatnym i społecznym?

Alkibiades: Jakże nie?

Sokrates: Czy ten, kto wyrządza zło, nie jest nieszczęśliwy?

Alkibiades: I to jak najbardziej.

Sokrates: Czy ci, którym wyrządza zło, również?

Alkibiades: Ci też.

Sokrates: Kto by więc nie był rozumny i dobry, ten by nie mógł być szczęśliwy.

Alkibiades: Nie mógłby.

Sokrates: A więc źli są ludźmi nieszczęsnymi.

Alkibiades: I to bardzo.