II. Zależności statystyczne

Marek Jerzy. Minakowski, Prehistoria logiki formalnej

I. Fragmenta prearistotelicorum

6. Katalog fragmentów logicznych znalezionych w pismach prearystotelików

96. Platon, Eutydem 277b6–c7

Brat Eutydema, Dionizodoros, pokazuje, że gdyby Kleiniasz na ostatnie pytanie odpowiedziałby był przeciwnie, jego odpowiedź też byłaby obalona.

Dionizodoros, Kleiniasz, Sokrates jako narrator:

^277b6εἰπὲ γάρ μοι, τὸ μανϑάνειν οὐκ ἐπιστήμην ⁷ἐστὶ λαμβάνειν τούτου οὗ ἄν τις μανϑάνῃ;

῾Ωμολόγει ὁ ⁸Κλεινίας.

Τὸ δ' ἐπίστασϑαι, ἦ δ' ὅς, ἄλλο τι ἢ ἔχειν ⁹ἐπιστήμην ἤδη ἐστίν;

Συνέϕη.

Τὸ ἄρα μὴ ἐπίστασϑαι ^c1μήπω ἔχειν ἐπιστήμην ἐστίν;

῾Ωμολόγει αὐτῷ.

Πότερον ²οὖν εἰσιν οἱ λαμβάνοντες ὁτιοῦν οἱ ἔχοντες ἤδη ἢ οἳ ἂν μὴ ³ἔχωσιν;

Οἳ ἂν μή.

Οὐκοῦν ὡμολόγηκας εἶναι τούτων καὶ ⁴τοὺς μὴ ἐπισταμένους, τῶν μὴ ἐχόντων;

Κατένευσε.

⁵Τῶν λαμβανόντων ἄρ' εἰσὶν οἱ μανϑάνοντες, ἀλλ' οὐ τῶν ⁶ἐχόντων;

Συνέϕη.

Οἱ μὴ ἐπιστάμενοι ἄρα, ἔϕη, μανϑά⁷νουσιν, ὦ Κλεινία, ἀλλ' οὐχ οἱ ἐπισάμενοι.

1.

τὸ μανϑάνειν […] ἐπιστήμην ἐστὶ λαμβάνειν (277b6–7)

μανϑάνειν ⊆ ἐπιστήμην λαμβάνειν

uczyć się ⊆ przyjmować wiedzę

Zał.

2.

Τὸ […] ἐπίστασϑαι, […] ἔχειν ἐπιστήμην ἤδη ἐστίν (277b8–9)

ἐπίστασϑαι ⊆ ἔχειν ἐπιστήμην

wiedzieć ⊆ mieć wiedzę

Zał.

3.

εἰσιν οἱ λαμβάνοντες ὁτιοῦν […] οἳ ἂν μὴ ἔχωσιν (277c2–3)

λαμβάνειν ἐπιστήμην ∥ ἔχειν ἐπιστήμην

przyjmować wiedzę ∥ mieć wiedzę

Zał.

4.

εἰσὶν οἱ μανϑάνοντες […] οὐ τῶν ἐχόντων (277c5–6)

μανϑάνειν ∥ ἔχειν ἐπιστήμην

uczyć się ∥ mieć wiedzę

1., 3., R1.2.4.1

5.

μανϑάνουσιν […] οὐχ οἱ ἐπισάμενοι (277c6–7)

μανϑάνειν ∥ ἐπίστασϑαι

uczyć się ∥ wiedzieć

2., 4., R1.2.4.5

(Witwicki)

Powiedz mi, uczyć się, czy to nie znaczy przyjmować wiedzę o tym, o czym się ktoś uczy?

Zgodził się Kleiniasz.

A wiedzieć coś — powiada — to jest coś innego, czy też to znaczy: mieć już wiedzę?

Zgodził się.

A «nie wiedzieć» to znaczy: jeszcze nie mieć wiedzy?

Zgodził się z tym.

Więc ci, którzy przyjmują coś, to są ci, co już to mają, czy też ci, co nie?

Ci, co nie mają.

Nieprawdaż, zgodziłeś się, że do nich należą i ci, co nie wiedzą — do tych, co nie mają?

Skinął głową.

Więc do biorących należą ci, co się uczą, a nie do posiadających?

Zgodził się.

Zatem niewiedzący — powiada — uczą się, Kleiniaszu, a nie ci, którzy wiedzą.

(Jowett)

For tell me now, is not learning acquiring knowledge of that which one learns?

Cleinias assented.

And knowing is having knowledge at the time?

He agreed.

And not knowing is not having knowledge at the time?

He admitted that.

And are those who acquire those who have or have not a thing?

Those who have not.

And have you not admitted that those who do not know are of the number of those who have not?

He nodded assent.

Then those who learn are of the class of those who acquire, and not of those who have?

He agreed.

Then, Cleinias, he said, those who do not know learn, and not those who know.